ผึ้งและชันโรง ช่วยผสมเกสรเงาะ
โดย ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านแมลงเศรษฐกิจ จังหวัดชุมพร
ในช่วงต้นปีจะเป็นช่วงที่เงาะในพื้นที่ภาคใต้เริ่มมีการออกดอก โดยจะเริ่มออกดอกตั้งแต่ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายนของทุกปีและออกดอกเพียงปีละครั้งเท่านั้น ซึ่งในช่วงนี้เงาะจะมีการออกดอกเป็นจำนวนมาก แต่เกษตรกรในพื้นที่พบปัญหาการติดผลของเงาะ จากการที่เงาะออกดอกเป็นจำนวนมากแต่ติดผลไม่ถึง 1 เปอร์เซ็นต์ ของดอกทั้งหมด ส่งผลให้เกิดเป็นเงาะขี้ครอก หรือ เงาะที่ผลมีขนาดเล็กเมล็ดลีบ เกิดจากการที่ดอกไม่ได้รับการผสมเกสร ส่งผลให้เกษตรกรได้เงาะที่ไม่ได้คุณภาพและรายได้ลดน้อยลง ซึ่งหนึ่งในวิธีการช่วยให้เกิดการติดผลของเงาะได้ดีขึ้น คือ การใช้แมลงจากธรรมชาติในการช่วยผสมเกสร ได้แก่ ผึ้งและชันโรง ที่มีอยู่เป็นจำนวนมากในพื้นที่ภาคใต้
……….ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านแมลงเศรษฐกิจ จังหวัดชุมพร นอกจากจะเป็นหน่วยงานที่ถ่ายทอดความรู้และส่งเสริมการเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจแล้ว ยังเป็นหน่วยงานที่สนับสนุนพันธุ์ผึ้งและชันโรงให้แก่เกษตรกรที่มีความต้องการใช้แมลงช่วยผสมเกสรอีกด้วย โดยศูนย์ได้สนับสนุนผึ้งพันธุ์ต่างประเทศและชันโรงให้แก่เกษตรกรมาอย่างต่อเนื่องทุกปี และในปี 2558 เกิดระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ศูนย์ได้ลงพื้นที่สนับสนุนการดำเนินงานของเกษตรกรแปลงใหญ่อย่างเป็นทางการจนถึงปัจจุบัน ได้แก่ แปลงใหญ่เงาะบ้านนาสาร ตำบลเพิ่มพูนทรัพย์ อำเภอบ้านนาสาร และแปลงใหญ่เงาะบ้านนาเดิม ตำบลนาใต้ อำเภอบ้านนาเดิม จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยแปลงใหญ่ทั้งสองแปลงมีพื้นที่รวมกัน 1261 ไร่ มีสมาชิกทั้งหมด 151 คน และจากการส่งเสริมการใช้ผึ้งและชันโรงในการผสมเกสรเงาะนั้น พบว่าเกษตรกรมีความต้องการใช้ผึ้งช่วยผสมเกสรอย่างมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงปีที่มีสภาพอากาศแห้งแล้งและอุณหภูมิสูงเกินไปในช่วงที่ดอกบาน ซึ่งเงาะจะติดผลเองตามธรรมชาติได้น้อย โดยการใช้ผึ้งและชันโรงไปช่วยผสมเกสรนั้นพบว่าเกษตรกรมีผลผลิตเงาะเพิ่มมากขึ้น 30 – 50 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับการไม่ใช้ผึ้งช่วยผสมเกสร นอกจากพันธุ์ผึ้งจากศูนย์แล้ว ยังมีเกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งรายย่อยได้ร่วมสนับสนุนผึ้งพันธุ์ต่างประเทศในการช่วยผสมเกสรอีกด้วย โดยผลผลิตน้ำผึ้งเงาะที่เกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งได้รับเฉลี่ยอยู่ที่ 8.5 กิโลกรัมต่อรัง หรือประมาณ 400 – 600 กิโลกรัมต่อปี
การสนับสนุนพันธุ์ผึ้งช่วยผสมเกสร ปี 2562 ณ แปลงใหญ่เงาะบ้านนาสาร
……….ทั้งนี้ การใช้ผึ้งช่วยผสมเกสรเงาะในพื้นที่ภาคใต้นั้น นอกจากจะเพิ่มปริมาณผลผลิตเงาะให้แก่เกษตรกรแปลงใหญ่ ซึ่งเป็นการเพิ่มรายได้ และยังลดรายจ่ายจากการลดใช้สารเคมีในช่วงที่นำผึ้งไปช่วยผสมเกสรแล้ว เกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งพันธุ์ต่างประเทศก็ได้รับผลผลิตน้ำผึ้งที่มีคุณภาพด้วยเช่นกัน ซึ่งเป็นการเอื้อประโยชน์ต่อกันทั้งสองฝ่าย เกษตรกรเกิดความสามัคคี เกิดการรวมกลุ่มและร่วมมือกันในการจัดการแปลงให้เป็นระบบ มีแผนการดำเนินงานตามฤดูกาลปลูกและมีแผนการใช้ปุ๋ยและยาป้องกันโรคและแมลงอย่างเหมาะสม
การสนับสนุนพันธุ์ผึ้งช่วยผสมเกสร ปี 2563 ณ แปลงใหญ่เงาะบ้านนาเดิม
การสนับสนุนพันธุ์ชันโรงช่วยผสมเกสร
ข่าวประชาสัมพันธ์ ณ วันที่ 30 เมษายน 2564
